Na początku słychać gdzieś w pobliżu głośne trąby, następnie rytmiczne bicie w bębny. Wszyscy zaczynają się rozglądać dookoła w poszukiwaniu źródła tego nietypowego hałasu. Chociaż może nawet nie widać ani trąbek, ani bębnów, to jednak nietrudno zauważyć skąd pochodzą te dźwięki. Z daleka dostrzega się powiewające flagi jak ogromne, kolorowe skrzydła gigantycznego motyla.
Sztuka wywijania flagą rozwinęła się na przełomie epoki średniowiecza i renesansu. Używana szczególnie w czasie bitew, służyła do dawania znaków żołnierzom, celem wykonania poszczególnych manewrów. Trąby i bębny dawały rytm, w konsekwencji efekt wizyjno – akustyczny służył do wydawania komend wszystkim żołnierzom, nawet tym walczącym na obrzeżach. Dzisiaj moglibyśmy to określić mianem kodu przesyłanego na odległość. Samą flagę wykonywano z mocnego materiału lub nawet ze skóry i by zapewnić widoczność, barwnie przyozdabiano.
Do wykonywania tej funkcji potrzebne było odpowiednie przeszkolenie, które zdobywało się w szkołach wojskowych. Nie bez znaczenia była również kondycja fizyczna, wybierano bowiem osoby wysportowane i o szczególnej zręczności, które systematycznie ćwiczyły. Można było to porównać do dzisiejszych treningów sportowych.
Żołnierz wykonujący tę funkcję był nazywany sbandieratore (bandiera – wł. flaga) . W słowniku języka polskiego nie udało mi się odnaleźć odpowiednika tego słowa. Zdecydowałam się więc na spolszczenie wersji włoskiej, która brzmi zbandierator, na potrzeby niniejszego artykułu.
[adrotate banner=”3″]
Zbandieratorzy byli także angażowani w okresie pokoju, w czasie świąt okolicznościowych by wywijać flagami z herbami możnowładców, papieża, miasta lub wojska.
Tradycja tej widowiskowej akrobacji, typowo włoskiej jest kultywowana także w dzisiejszych czasach. Istnieje wiele stowarzyszeń kulturalnych, zrzeszających wielu młodych ludzi, którzy ćwiczą manewrowanie tego dość nietypowego przyrządu.
W pokazach artystycznych z udziałem zbandieratorów nierozłącznie biorą udział także osoby grające na trąbach i bębnach. Artyści ubrani są w tradycjne stroje historyczne w intensywnych kolorach, nawiązujących do barwy miasta lub dzielnicy.
Widowiska z udziałem tych grup towarzyszą różnym świętom, typowo włoskim. Zobaczyć je można z pewnością na Palio w Sienie czy w Asti, albo w pochodzie karnawałowym np. w Mondovì. Mnie osobiście udało się być całkiem przez przypadek w Sienie kilka dni przed słynnym Palio. Do dziś pamiętam, te głośne grupy artystów przemierzające ulice dzielnicy (wł. contrada) i ubrane w barwy zawodnika, które zapowiadały nadchodzące zawody konne.
Zdjęcia tutaj publikowane pochodzą z występu grupy zbandiaratorów Borgo Moretta Asti w pochodzie karnawałowym w Mondovì.
