Z Turynem związane są początki nie tylko kina włoskiego, ale także i włoskiego radia. Czas jego świetności przypada na okres przedwojenny. W nawiązaniu do tych tradycji, w turyńskiej siedzibie RAI zgromadzono urządzenia, które używane były w przeszłości i zorganizowano muzeum radia i telewizji włoskiej. Jest to jedno z niewielu we Włoszech muzeów dedykowanych tej tematyce. Znajduje się w centrum, łatwo tu trafić a dodatkowo wizyta tutaj nic nie kosztuje.
Historia radia turyńskiego
Turyn jest miastem gdzie dość wcześnie zaczęto nadawać transmisje radiofoniczne. Pierwszy był Rzym (1924), później Mediolan (1925) i Neapol (1926), natomiast od 1 listopada 1929 roku w eter poszedł głos z Turynu.
Stolica Piemontu była od początku, bo od 1924 roku, związana z Włoskim Związkiem Radiofonicznym URI Unione Radiofonica Italiana, w 1926 roku w Turynie powstała spółka SIPRA, której celem było zarządzanie reklamą radiową.
Od 1930 roku z Turynu nadawano raz w tygodniu popularne programy jak: Radiocorriere (Radiokurier) i Radioorario (Godziny Radiowe).
Pierwsze transmisje, które były nadawane z Turynu to operetka autorstwa Virgilio Ranzato “Il paese dei campanelli” (Państwo dzwoneczków), opery “Traviata” i “Bohème” z Teatru Królewskiego w Turynie, oraz dość specyficzne wydarzenie jak przeniesienie trumny św. Jana Bosko przez miasto do Bazyliki Maria Ausiliatrice. Złoty okres radia w Turynie to także triumf lokalnych grup muzycznych i piosenkarzy oraz prestiżowa obecność dziennikarzy turyńskich. W okresie drugiej wojny światowej transmisje radiowe zostały wstrzymane. Po wojnie stopniowo produkcja programów radiowych i ich transmisja została przejęta przez siedzibę w Rzymie.
Muzeum Radia i Telewizji w Turynie
Muzeum radia i telewizji znajduje się przy siedzibie RAI w Turynie na ulicy via Giuseppe Verdi. Prześledzić tu można całą gamę urządzeń, które kiedyś były w użytku. Zabytkowe eksponaty uporządkowane według czasu powstania od najstarszego po bardziej nowoczesne modele. Ma to na celu zwrócenie uwagi na pewnego rodzaju ewolucję techniczną urządzeń, takich jak: telegraf, magnetofony, radia, telewizory…
Zaprezentowane w muzeum telegrafy pocztowe pochodzą z połowy XIX wieku, natomiast pierwsze bardzo proste telewizory z lat 20-tych.
Cennym zbiorem którym szczyci się muzeum radia i telewizji są wszystkie urządzenia Marconiego używane przez Pocztę Włoską jeszcze w 1903 roku, i inne urządzenie używane do eksperymentów w transmisji, aż do modelu Elettra. Do zobaczenia także urządzenia używane przez włoskiego wynalazcę Guglielmo Marconiego do transmisji międzykontynentalnej.
W grupie eksponatów ciekawych ze względu na swoje historyczne już znaczenie zwiedzający mogą podziwiać: telekamery, pochodzące z początków telewizji, radioodbiorniki, urządzenia do transmisji obrazów.
Zwiedzanie muzeum
Muzeum radia i telewizji znajduje się bardzo niedaleko od architektonicznego symbolu Turynu – Mole Antonelliana. Można tu łatwo trafić, zbaczając nieco ze spacerowej ulicy pod podcieniami – via Po. Przy wejściu do budynku RAI umieszczona jest także tablica z nazwą muzeum: Museo Rai della Radio e della Televisione. Zwiedzanie tego muzeum jest całkowicie bezpłatne.
Muzeum nie jest duże, ale bardzo ciekawe i ładnie urządzone. Pierwsze egzemplarze to część historyczna, nawiązująca także do części eksperymentalnej transmisji fal. W pomieszczeniu panuje półmrok, przez co zwiedzający może poczuć się, jak w prawdziwym studiu telewizyjnym, oświetlone są punktowo witrynami z eksponatami. W wydzielonych miejscach zaaranżowano studia starych i znanych z przeszłości programów telewizyjnych, gdzie można sobie zrobić zdjęcie.
Na ekranach dziwnych i obudowanych jak meble telewizorów nadawane są stare programy, pojawiają się twarze dawnych włoskich prezenterów, albo transmisje festiwalu Sanremo. Dodatkowo w salce obok znajduje się niewielka kolekcja oryginalnych kostiumów i ubrań scenicznych sprzed lat.
Muzeum Radia i Telewizji RAI / Museo della Radio e della Televisione
Centro di Produzione Rai
Via Giuseppe Verdi, 16
10124 Torino
Wstęp: bezpłatny
Godzinym otwarcia (informacja z dnia 21/02/24): codziennie 9.30 – 18.30; wtorek – muzeum zamknięte
Tekst napisany w oparciu o informacje pozyskane w ramach wizyty w Muzeum Radia i Telewizji RAI i książki “Torino preziosa” Massimo Centini