Kaplica Całunu Turyńskiego

Jeszcze przed mówieniem o samej Kaplicy Całunu Turyńskiego należy wspomnieć czym jest sam Całun Turyński i kim byli jego właściciele, dynastia Savoia.
Po włosku Kaplica Całunu Turyńskiego nazywa się La Cappella della Santa Sindone.

Kim byli Savoia?

Savoia to dynastia, której początki sięgają 1000 roku. Ziemie które należały do jej władców to tereny alpejskie między Włochami, Francją i Szwajcarią, stolicą natomiast było miasto Chambéry.

W 1563 roku ówczesny władca Emanuele Filiberto zdecydował się przenieść stolicę do małego miasteczka – Turynu. Dało to początek jego rozwoju: zaczęto budować i przerabiać zamki, artyści i architekci nieustannie pracowali nad jego upiększaniem i rozbudową w kanonach ówczesnej mody, miasto zapełniło się barokowymi kamienicami, placami i kościołami. 

Wnętrze Kaplicy Całunu Turyńskiego w Turynie nawiązująca do Rodu Savoia
Wnętrze Kaplicy Całunu Turyńskiego – rzeźby przedstawiające władców z rodu Savoia

Co to jest Całun Turyński

Całun Turyński to płótno, w które jak wierzą chrześcijanie, był zawinięty Jezus Chrystus po śmierci. Zawiera na swojej powierzchni odbitą postać nieżywego ciała ludzkiego, zarówno części przedniej i tylnej oraz ślady krwi. 

Od 1453 roku Całunu Turyński przeszedł na własność rodziny Savoia. Na początku był on przechowywany w kościele w Chambéry. Jednakże Savoia po przeniesieniu stolicy do innego miasta, zabrali z sobą Całun. Od tego czasu Całun nie opuścił już Turynu. W tym momencie jasno można zrozumieć, skąd wzięła się nazwa “Turyński”.

Widok na kopułę Kaplicy Całunu Turyńskiego z dzwonnicy Katedry w Turynie
Widok z dzwonnicy Katedry na kopułę Guariniego, na dalszym planie Mole Antonelliana

Należy jednak wiedzieć, że określenie “Turyński” w stosunku do Całunu dotyczy języka polskiego, w języku włoskim przedmiot ten nosi nazwę Sacra Sindone, czyli “święte płótno “.

Budowa Kaplicy Całunu Turyńskiego

Prace nad budową Kaplicy Całunu Turyńskiego rozpoczęły się w XVII wieku. Zadecydowano, że kaplica powinna znajdować się w miejscu łączącym Pałac Królewski z Katedrą.

Za cały projekt odpowiedzialny był architekt Guarino Guarini, jeden z bardziej znanych w okresie baroku i powołany od 1668 na stanowisko inżyniera książęcego.

Zbudowana Kaplica Całunu Turyńskiego ma okrągły kształt i na jej zwieńczeniu znajduje się bardzo oryginalna kopuła. Na ścianach Guarini umieścił rozetę rozrysowaną z matematyczną dokładnością, która zawiera w sobie liczne symbole religijne.

Są tam gwiazdy i heksagony nawiązujące do Empireo – najwyższego nieba, gdzie przebywa Bóg. Są również krzyże nawiązujące do Zmartwychwstania, gwoździe i kolce z korony cierniowej i liście oliwne symbolizujące Drogę Krzyżową Chrystusa.

Wnętrze kopuły nad Kaplicą Całunu Turyńskiego
Wnętrze kopuły nad Kaplicą Całunu Turyńskiego

Chyba najbardziej oryginalną i niepowtarzalną częścią jest kopuła. Guarini starał się nadać jej dużej lekkości dzięki systemowi łuków, w które wkomponował okienka – punkty świetlne. Kopuła posiada bardzo estetyczny wygląd zarówno od wewnątrz, jak i od zewnątrz.
Charakteryzuje się bardzo oryginalnym kształtem i łatwo ja rozpoznać z zewnątrz zarówno od strony Katedry jak i dziedzińca Pałacu Królewskiego.
Istnieje możliwość, by oglądnąć jej zewnętrzny wygląd z dość bliskiej odległości. Można to zrobić wchodząc na dzwonnicę przy Katedrze (wstęp w dość niskiej cenie), przy okazji można podziwiać stamtąd piękną panoramę Turynu!

Zwiedzanie Kaplicy Całunu Turyńskiego

Pierwszą rzeczą, która może rzucić się w oczy osobie wchodzącej do kaplicy, to pełna symetria i harmonia, która towarzyszy temu miejscu zarówno w wyborze form jak i kolorów.

Jeśli chodzi o kolory to najniższa część wykonana jest z głęboko czarnego marmuru, na tle którego ustawiono białe rzeźby władców Savoia. Patrząc wyżej widać rozety wykonane z szarego marmuru, natomiast najwyższa część to kopuła i jej ażurowy układ okien i małych świetlików.

Ołtarz w Kaplicy Całunu Turyńskiego
Ołtarz w Kaplicy Całunu Turyńskiego

W kaplicy panuje lekki półmrok, gdyż światło pochodzi z okien znajdujących się na samej górze. Na środku pomieszczenia znajduje się ołtarz, w której części centralnej umieszczono przestrzeń na Całun Turyński.

Kaplica posiada przeszkloną ścianę, która graniczy z Katedrą. Od strony Katedry ściana ta znajduje się nad ołtarzem, w ten sposób osoby będące w kościele mogą widzieć ołtarz z Całunem.

Zwiedzanie Kaplicy Całunu Turyńskiego jest częścią zwiedzania Pałacu Królewskiego, dlatego by tam się udać należy wykupić bilet w kasie przy wejściu do pałacu. Od strony Katedry nie ma możliwości żeby się tam dostać.

Ołtarz Całunu Turyńskiego w Kaplicy Całunu Turyńskiego
Barokowy ołtarz, na którym znajdował się Całun Turyński

Czy w Kaplicy znajduje się Całun Turyński?

Całun Turyński nie znajduje się w Kaplicy Całunu Turyńskiego. Nie ma tam nawet takiej możliwości. Kiedyś Całun Turyński był przechowywany w skrzyni, płótno było złożone na kilka części. Na zabytkowym ołtarzu Całun mógłby zmieścić się tylko w takiej formie.

W dzisiejszych czasach, by zapobiec jego zniszczeniu przechowuje się go w formie rozłożonej i złożonej w specjalnie do tego przeznaczonej gablocie ochronnej.

Całun Turyński jest przechowywany w Katedrze w Turynie (Duomo di Torino) w zamkniętej skrzyni, która chroni go przed zniszczeniem, dlatego nie istnieje możliwości zobaczenia jego oryginału. Jest wystawiony na jednym z bocznych ołtarzy i traktowany jako obiekt kultu religijnego. Każdy może tam wejść bez żadnej opłaty czy rezerwacji – wejście zgodne z godzinami otwarcia Katedry.

Symbolika Kaplicy Całunu Turyńskiego

Ideą przewodnią w projekcie Kaplicy był temat przedstawienia Całunu jako świadectwa tajemnicy Odkupienia, śmierci i Zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Architekt starał się przedstawić tematykę przejścia od śmierci (dolna część) do światła i Chwały Bożej (najwyższa część kaplicy).

Od dolnego ołtarza zawierającego przedmiot związany ze śmiercią – sam Całun, przemierza się przez symbole związane z męką Chrystusa, docierając do najwyższego miejsca kaplicy nawiązującego do nieba i Trójcy Świętej. Trójca to kulminacyjny punkt kopuły przedstawiony jako słońce, wewnątrz którego znajduje się gołębica.

Sama kopuła także bogata jest w symbolikę związaną z boską doskonałością: opiera się na powtórzeniach bazujących na cyfrze 3 (Trójca Święta) i na wykorzystaniu figur doskonałych (koło, trójkąt i gwiazda).

Na marmurowej posadzce ołtarz z Całunem otaczają gwiazdy zakreślając idealny okrąg. Gwiazdy te wykonane są z brązu i lekko odbijają światło padające z górnych okien. 

Tekst napisany w oparciu o informacje zdobyte w trakcie zwiedzania Pałacu Królewskiego w Turynie, informacje o symbolice Kaplicy Całunu z Oficjalnej strony Całunu Turyńskiego: www.sindone.org

wloski punkt widzenia zofia

 

Od 20 lat mieszkam w Turynie we Włoszech. Przez ten czas wiele zwiedziłam i poznałam. Lubię czytać o historii i sztuce włoskiej. Szczególnie interesuje mnie historia Piemontu, regionu w którym mieszkam.

Podobne tematy